Năm bước để học hỏi chuyên gia
Khi bạn có trách nhiệm phát triển kỹ năng cho nhân viên, là nhà quản lý, điều quan trọng là bạn cần xác định mức độ thành thạo mà họ cần. Bạn giúp họ học hỏi và giám sát tiến trình của họ một cách có hệ thống.
Đây là lý do tại sao mô hình 5 giai đoạn của Dreyfus hữu ích cho đào tạo và phát triển. Nó xác định năm giai đoạn khác nhau mà mọi người trải qua khi họ học các kỹ năng mới.
Trong bài này, chúng ta sẽ xem xét từng giai đoạn và xem làm thế nào có thể sử dụng mô hình này để phát triển nhân viên hiệu quả hơn.
Mục lục
Giới thiệu về Mô hình
Mô hình thu thập kỹ năng của Dreyfus được Stuart và Hubert Dreyfus phát triển vào năm 1980 thông qua nghiên cứu của họ tại Đại học California, Hoa Kỳ
Nó minh họa năm giai đoạn học tập mà mọi người trải qua khi họ có được những kỹ năng mới. Khi một người tiến bộ qua các giai đoạn, khả năng của họ tăng lên.
5 giai đoạn này là:
- Người học việc
- Người mới bắt đầu tiến triển
- Đủ tài/ Có thẩm quyền
- Thành thạo
- Chuyên gia
Chú thích:
Chúng tôi sử dụng một kịch bản huấn luyện cho từng giai đoạn. Tuy nhiên hãy nhớ, bạn có thể áp dụng mô hình này cho tất cả các khía cạnh trong việc phát triển nhân viên.
1. Người học việc
Tất cả mọi người bắt đầu quá trình học tập ở mức độ mới làm quen. Ở đây, họ tìm hiểu thông tin thô sơ và các quy tắc cơ bản để xác định hành động. Không có bối cảnh hoặc kinh nghiệm trong quá khứ để tham khảo ở đây và họ không có khả năng đưa ra bất kỳ phán quyết nào.
Vì lý do này, người mới học có thể cảm thấy không có trách nhiệm với việc học hay hành động của họ. Họ tuân theo các quy tắc mù quáng, bởi vì “đó là những điều họ đã được yêu cầu phải làm.”
Ví dụ: Bạn đang dạy cho một nhóm người sử dụng hệ thống tính lương mới của tổ chức. Ở cấp độ mới làm quen, họ biết làm thế nào để vào được hệ thống và tạo các mục cơ bản.
Tuy nhiên, ở cấp độ này, họ không có cách nào để biết phải làm gì nếu điều gì đó bị sai, bởi thông tin họ được học không có ngữ cảnh. Ví dụ, nếu chương trình không mở thẳng ngay, họ sẽ không thể tiến bộ, bởi họ không hiểu xem làm thế nào để tải chương tình hoặc chẩn đoán và khắc phục sự cố.
Họ chỉ có thể làm theo các bước chính xác mà họ đã được dạy cho đến nay.
2. Người mới bắt đầu tiến triển
Ở trình độ này, mọi người bắt đầu áp dụng thông tin họ học vào tình huống thực tế và các quy tắc bắt đầu có ý nghĩa trong các tình huống khác nhau. Nó đặt thông tin vào ngữ cảnh.
Tuy nhiên, họ vẫn không chịu trách nhiệm cá nhân về những điều mình đang làm, vì họ vẫn tuân theo các quy tắc và hướng dẫn chặt chẽ.
Ví dụ: Các học viên đã quen với việc làm những việc đơn giản trong hệ thống lương và họ đã học cách nhận ra những âm thanh khác nhau và những cảnh báo khác nhau trên màn hình, điều này cho họ thấy xem có vấn đề nào trên hệ thống không.
Tuy nhiên, ở giai đoạn này, họ không đủ biết để xác định vấn đề nào quan trọng và còn nhỏ và có thể bị bỏ sót. Họ đối xử tất cả các vấn đề có tầm quan trọng như nhau.
Ngoài ra, nếu họ mắc sai lầm, học viên sẽ không cảm thấy đó là lỗi của họ – theo hiểu biết của họ, họ vẫn chưa biết đủ về hệ thống để tránh lỗi.
3. Có năng lực/ Có thẩm quyền
Khi mọi người đạt được năng lực, họ có thể bắt đầu cảm thấy bị choáng ngợp bởi số lượng thông tin liên quan mà họ đã học được. Họ bắt đầu cố gắng tổ chức những thông tin này bằng cách chọn ra những quy tắc và nhiệm vụ quan trọng nhất để đạt được mục tiêu.
Họ cũng có thể bắt đầu sử dụng kiến thức và kỹ năng của mình để đưa ra kế hoạch có chủ ý.
Hơn nữa, họ bắt đầu cảm thấy hứng thú với việc học của mình. Họ chịu trách nhiệm về những sai lầm của mình và khi họ áp dụng kiến thức và kỹ năng một cách chính xác, họ sẽ cảm thấy phấn khích khi thành công.
Ví dụ: Tất cả các học viên cảm thấy khá thoải mái khi làm những nhiệm vụ khác nhau trong hệ thống lương. Họ biết các nhiệm vụ chính mà họ muốn làm tốt và họ có thể viết kế hoạch học tập của riêng mình để đạt được điều đó. Họ đang bắt đầu hiểu một số chức năng nhất đinh, chẳng hạn như khả năng gửi thông báo cho Kế toán nếu họ có một truy vấn, tương tác với chương trình tổng thể.
Tuy nhiên, khi họ làm việc với các bài tập khắc phục sự cố cơ bản, họ bắt đầu hiểu họ vẫn chưa biết bao nhiêu. Một số có thể cảm thấy phẫn uất và bị choáng ngợp bởi số lượng mà họ vẫn cần phải học.
4. Thành thạo
Khi mọi người trở nên thành thạo, theo cách cơ học “theo các quy tắc” sẽ trở nên bực bội và tẻ nhạt. Vì vậy, họ có thể xem xét tách ra và thử những điều mới. Tuy nhiên, có thể họ sẽ tiếp tục quay trở lại các quy tắc và nguyên tắc đã được thiết lập khi cần thiết.
Họ sẽ bắt đầu dựa vào trực quan và cái nhìn sâu sắc mà họ thu thập được từ các ví dụ trên thực tế và giờ đây họ cũng có thể áp dụng các kỹ năng của mình vào các tình huống độc đáo bằng cách sử dụng phán đoán của chính mình.
Ở giai đoạn này, mọi người sẽ biết những điều họ muốn đạt được từ việc học tập, nhưng họ không biết làm thế nào để đạt được mục tiêu đã nêu ra. Họ vẫn có nhiều hành động khả thi mà họ có thể thực hiện và họ vẫn cần thời gian để xem xét từng vấn đề một cách cẩn thận.
Ví dụ: Các học viên bây giờ có thể điều hướng thành công trong hệ thống lương, mở và làm việc trên một số chương trình cùng một lúc.
Khi một quy trình không hoạt động, họ biết làm thế nào để phân tích các giải pháp có thể, dựa trên những vấn đề tương tự mà họ đã gặp trong quá khứ. Họ tham gia sâu vào công việc và họ có thể hình dung xem họ muốn chương trình hoạt động thế nào một khi chúng đươc giải quyết.
Họ vẫn gặp phải sự không chắc chắn khi quyết định chiến lược tốt nhất để sử dụng khi nhập số lượng lớn dữ liệu hoặc xử lý một quy trình mới. Không có phản ứng tự động ở giai đoạn này. Thay vào đó, họ xem xét mọi hành động một cách cẩn thận.
Mặc dù một số người có thể muốn thử một giải pháp sáng tạo để khắc phục sự cố, nhiều người vẫn sẽ sử dụng giải pháp mà họ đã được giảng dạy.
5. Chuyên gia
Ở giai đoạn cuối cùng này, mọi người có thể nhìn thấy những điêu cần làm và họ biết chính xác những điều cần để làm điều đó. Họ sẽ không quyết định có ý thức – họ chỉ biết phải làm gì.
Họ không còn dựa vào các quy tắc và nguyên tắc để đưa ra quyết định, tin tưởng vào kiến thức và khả năng của mình để đưa ra một giải pháp sáng tạo khi được yêu cầu. Dòng chảy thường đạt được bởi những con người ở giai đoạn này.
Ví dụ: Các học viên đã hoàn thành chương trình đào tạo và họ đã rời khỏi chương trình với sự tự tin vào khả năng sử dụng hệ thống lương của tổ chức để xử lý hiệu quả những bản ghi thời gian và báo cáo chi phí.
Khi vấn đề xảy ra, giờ đây họ có thể phân tích từng tình huống và nhận ra liệu họ có gặp phải tình huống tương tự trong quá khứ hay không.
Phần lớn thời gian, trực giác cho họ biết phải làm gì và đưa ra hành động nhanh chóng.
Áp dụng mô hình
Mô hình 5 giai đoạn thu thập Kỹ năng rất hữu ích vì nhiều lý do.
Thứ nhất, nó giúp bạn đánh giá có bao nhiêu người có kiến thức trong các lĩnh vực kỹ năng cụ thể. Mỗi giai đoạn trong năm giai đoạn này đều có các hành vi cụ thể giúp bạn sử dụng để đánh giá sự tiến bộ. Nó giúp bạn xác định mức độ hiểu biết của một người và xác định xem họ có nhu cầu phát triển hơn hay không.
Mô hình cũng hữu ích khi giúp bạn suy nghĩ xem cách tốt nhất để di chuyển tới cấp độ tiếp theo. Ví dụ, nếu bạn biết một người có thể cảm thấy bị choáng ngợp khi đạt tới trạng thái thành thạo, bạn có thể sửa đổi chương tình đào tạo giúp họ thích ứng với điều này, có lẽ cung cấp nhiều lời khen ngợi và khuyến khích hơn ở giai đoạn này.
Mô hình cũng rất có giá trị để xác định bạn cần có kỹ năng ở mức độ nào.
Ví dụ: để nhóm bạn thực hiện các nhiệm vụ không phải là cốt lõi, họ chỉ cần phải thành thạo, có nghĩa là sẽ lãng phí nguồn lực để đào tạo họ tới giai đoạn Chuyên gia.
Mẹo:
Bạn cũng có thể sử dụng Thang đo năng Lực ý thức hướng dẫn mọi người qua các giai đoạn học tập khác nhau.
Những điểm chính
Mô hình Thu thập kỹ năng 5 Giai đoạn được tạo ra bởi Stuart và Hubert Dreyfus. Mô hình mô tả 5 giai đoạn học tập mà mọi người trải qua khi họ đang học các kỹ năng mới.
Mọi người bắt đầu ở giai đoạn người học việc, trong đó họ chỉ đơn giản theo các quy tắc và hướng dẫn. Sau đó, họ tiến đến giai đoạn bắt đầu tiến triển, họ áp dụng những điều học được trong giai đoạn trước vào các tình huống thực tế.
Giai đoạn học tiếp theo là giai đoạn có năng lực. Ở đây, mọi người có thể bị choáng ngợp với số lượng kiến thức cần học. Sau đó, họ chuyển sang giai đoạn Thành thạo, nơi họ có thể sắp xếp các nhiệm vụ và xem xét tình hình cụ thể hơn.
Giai đoạn cuối cùng là Chuyên gia. Ở đây họ không còn dựa vào các quy tắc để đưa ra quyết định và họ có thể hành động mà không cần suy nghĩ hoặc phân tích.
