Bạn có thể thấy nó, nhưng bạn không quan sát nó – Sherlock Holmes
Hãy tự suy nghĩ một vài phút. Trên con đường đến nơi làm việc, bạn có thể nhớ tên cửa hàng bán lẻ mình đi qua mỗi ngày hay vụ tai nạn xe xảy ra một vài tuần trước đây? Làm thế nào bạn nhận thức được những vấn đề nảy sinh giữa các đồng nghiệp? Và bạn có phát hiện ra lỗi sai chính tả nào ở vài câu trước đó?
Tất cả chúng ta đôi khi bị lạc trong suy nghĩ của chính mình hoặc trải qua một ngày vô vị. Tuy nhiên, khi làm như vậy, chúng ta sẽ mất đi số lượng và chất lượng thông tin mà chúng ta hấp thụ và khả năng tham gia vào các tình huống, địa điểm, mọi người xung quanh chúng ta cũng sẽ giảm.
May mắn thay, phát triển năng lực quan sát không quá khó khăn và chúng tôi sẽ chỉ ra một số cách dễ dàng giúp bạn làm điều đó trong bài viết này.
Mục lục
Giới thiệu về Quan sát
Khi quan sát, bạn sử dụng các giác quan của mình để xem xét điều gì đó bạn tò mò và đánh giá những điều bạn trải nghiệm.
“Quan sát” không phải là điều tương tự như “nhìn thấy”. Nhìn là sự thụ động. Ví dụ: bạn thấy mọi thứ xung quanh khi bạn đi làm, nhưng bạn hiếm khi tìm kiếm bất cứ điều gì cụ thể hoặc lưu ý thông tin để sử dụng sau đó. Tuy nhiên, quan sát là một quá trình chú ý, chăm chú và tích cực, để bạn thu thập thông tin cụ thể để đánh giá.
Quan sát môi trường xung quanh là vấn đề sống chết của tổ tiên thời tiền sử chúng ta – sự sống của họ phụ thuộc vào vào việc quan sát này. Tuy nhiên, một nghiên cứu của Đại học bang Ohio đã chỉ ra rằng các kỹ năng quan sát bây giờ đang bị suy giảm.
Trong thời kỳ tương đối văn minh này, quan sát môi trường xung quanh chúng ta sẽ không phải là vấn đề sống chết. Tuy nhiên, các kỹ năng quan sát vẫn giữ vai trò quan trọng vì nếu không có chúng thì bạn có thể bỏ lỡ những thông tin quan trọng và đưa ra các quyết định sai lầm trong mọi lĩnh vực cuộc sống. Các nhà tâm lý học Arien Mack và Irvin Rock gọi đó là xu hướng bỏ lỡ những chi tiết chính “mù quáng không chú ý”.
Tại sao kỹ năng quan sát lại quan trọng?
Luyện tập bộ não để quan sát cho phép bạn học hỏi và ghi nhớ nhiều hơn về mọi người người, địa điểm, sự kiện và tình huống xung quanh – để tiếp nhận các chi tiết mà bạn có thể bỏ lỡ. Đánh giá một cách nghiêm túc các quan sát sẽ giúp bạn hiểu được thông tin, kết luận tốt và giải quyết vấn đề hiệu quả hơn.
Bên cạnh đó, nó còn tăng khả năng làm việc và kỹ năng giao tiếp của bạn, cải thiện cách bạn tương tác với mọi người và môi trường xung quanh.
8 cách cải thiện kỹ năng quan sát hiệu quả
Quan sát là một kỹ năng và cũng như bất kỳ kỹ năng nào khác, bạn có thể học hỏi và phát triển nó. Bằng cách thực hành, bạn có thể làm cho kỹ năng quan sát trở thành một thói quen.
Dưới đây là 8 lời khuyên giúp bạn quan sát hiệu quả.
1. Biết chủ đề của bạn
Cho dù bạn đang quan sát điều gì, bạn sẽ thực hiện điều đó hiệu quả nhất khi bạn biết chủ đề của mình. Tích hợp những điều bạn nhìn thấy với những điều bạn biết là một phần quan trọng của quan sát và bạn chỉ có thể là một người quan sát thông minh khi bạn biết cách một đội, địa điểm hoặc quy trình thường hoạt động như thế nào.
2. Chậm lại và nhìn ra bên ngoài
Thật khó quan sát nếu bạn đang chạy xô, cảm thấy căng thẳng. Hãy tạm dừng hoặc làm chậm và loại bỏ những suy nghĩ bên trong tâm trí để bạn có thể tập trung sự chú ý ra bên ngoài. Hãy thử sử dụng mindfulness vào việc quan sát mọi người và môi trường xung quanh bạn.
3. Thử điều gì đó mới
Bạn có thể phát triển khả năng quan sát của mình bằng cách đi đến địa điểm nào đó mới lạ hoặc thử cái gì đó khác. Điều này tự nhiên nâng cao nhận thức và sự tập trung tâm trí của bạn. Và càng thường xuyên làm việc này, thì kỹ năng quan sát càng phát triển. Một gợi ý hữu ích là đến thăm các viện bảo tàng hoặc phòng trưng bày – những nơi chủ động mời bạn trải nghiệm những điều mới mẻ và quan sát chúng một cách kỹ càng nhất.
4. Xóa bỏ phiền nhiễu
Khả năng quan sát của bạn phụ thuộc vào mức độ bạn tập trung. Trong cuốn sách năm 1987 “Peopleware” của Tom DeMarco và Timothy Lister, nói rằng phải mất 15 phút để lấy lại sự tập trung sau khi bị phân tâm. Vì vậy, rất cần thiết để giảm thiểu phiền nhiễu hoặc để loại bỏ chúng hoàn toàn.
Hãy thử những kỹ thuật như lắng nghe chủ động và bước vào trạng thái dòng chảy, có thể giúp bạn tập trung và giảm tối thiểu phiền nhiễu.
5. Chơi trò chơi
Những thách thức như câu đố logic và các trò chơi như Rubik’s Cube, Pictionary giúp kích thích trí não suy nghĩ sâu sắc hơn, tăng cường khả năng logic và lý luận của bạn. Một bộ não thông minh, nhanh nhẹn hơn giúp bạn quan sát sâu hơn và suy luận thông tin không rõ ràng tốt hơn.
6. Kiểm tra bộ nhớ của bạn
Bộ nhớ là một khía cạnh quan trọng của quan sát. Một chiến lược hiệu quả để phát triển trí nhớ lâu dài là chọn một ngày hoặc sự kiện trong quá khứ của bạn. Sau đó viết xuống càng nhiều càng tốt những điều bạn có thể nhớ về nó, càng chi tiết càng tốt.
Để cải thiện trí nhớ ngắn hạn, hãy thử Trò chơi của Kim, một kỹ thuật xuất phát từ cuốn tiểu thuyết 1901 của Rudyard Kipling, Kim. Yêu cầu ai đó thu thập 15 hoặc 20 món đồ ngẫu nhiên. Nghiên cứu chúng trong một phút, sau đó quay mặt lại và viết những thứ bạn có thể nhớ. Đừng chỉ viết tên chúng, mà bạn có thể mô tả màu sắc, hình dạng, kích thước của chúng và v..v… Khi kỹ năng của bạn phát triển, hãy tăng thách thức. Ví dụ, thêm các vật dụng có mùi vị hoặc gây tiếng ồn, gợi lên các giác quan khác, nhưng giảm thời gian bạn phải quan sát chúng. Bạn cũng có thể chờ vài giờ để liệt kê những thứ bạn thấy.
Nghiên cứu các bức ảnh và mô tả chúng, chọn vật ngẫu nhiên và tìm kiếm chúng bất cứ nơi nào bạn đi và cố gắng liệt kê tất cả mọi thứ trong phòng khách là những cách khác giúp bạn cải thiện kỹ năng quan sát.
7. Giữ nhật ký
Chọn một nơi nào đó để ngồi, quan sát và viết chi tiết về những người hoặc điều gì đó bạn gặp. Hãy nhớ những thứ mà bạn nhìn thấy và sử dụng tất cả các giác quan của bạn.
Hãy thử lấy một cuốn sổ phác thảo để bạn có thể vẽ hình mô tả những điều bạn quan sát. Đừng lo lắng nếu bản vẽ của bạn không tuyệt vời – bạn không cần phải là một họa sỹ Picasso tiếp theo. Ngay cả khi những tác phẩm nghệ thuật cơ bản cũng đòi hỏi bạn phải quan sát môi trường xung quanh và đánh giá chúng trước khi đặt bút chì vào giấy.
8. Phát triển kỹ năng phản biện của bạn
Khả năng phản biện là trọng tâm quan sát. Bạn có thể đưa ra câu hỏi, lý do và phân tích những quan sát của mình có thể giúp hoặc phá vỡ giá trị công việc bạn làm như thế nào?
Tư duy phản biện là một kỹ năng và có nhiều công cụ và kỹ thuật khác nhau mà bạn có thể sử dụng để phát triển nó. Đọc thêm bài viết về chủ đề này.
Những điểm chính
Quan sát là quá trình tập trung vào điều gì đó hoặc ai đó thu thập thông tin cho việc đánh giá phê bình. Nó không đơn giản chỉ là nhìn bằng mắt mà nó có thể liên quan đến tất cả các giác quan của bạn. Quan sát tốt giúp bạn đạt hiệu quả cao hơn trong công việc.
Để cải thiện cách bạn quan sát mọi người, địa điểm, sự kiện và tình huống xung quanh, hãy đặt nền móng bằng cách xác định chủ đề, quan sát chậm, loại bỏ sự phiền nhiễu và thử những điều mới. Mài rũa tâm trí bằng cách chơi các trò chơi đầy thử thách, kiểm tra trí nhớ, viết xuống hoặc vẽ các quan sát và cải thiện kỹ năng tư duy phản biện của bạn.
