Mô hình đặc điểm tính cách Big Five

So sánh tính cách với vai trò

Bạn đã từng có một công việc mà chỉ không phù hợp với tính cách của bạn? Hoặc bạn có tuyển dụng người trước đây, những người không thành công trong vai trò của họ, mặc dù họ đã các kỹ năng cần thiết?

Nhiều người trong chúng ta đã làm công việc mà không phù hợp. Ví dụ, hình ảnh một người trầm tính, chu đáo và nhút nhát bước vào một vị trí bán hàng áp lực cao, nơi mà họ phải thực hiện rất nhiều cuộc gọi điện thoại. Hoặc ai đó quá ngăn nắp và chi tiết, tham gia một công việc tại một công ty phần mềm startup, nơi mà mọi người đều có vai trò rộng lớn, và tất cả đều được khuyến khích để được linh hoạt trong cách họ tiếp cận nhiệm vụ.

Khi tính cách một người không phù hợp với công việc. Không chỉ họ sẽ không hạnh phúc với sự phù hợp vai trò của họ, mà tổ chức cũng sẽ phải gánh những hệ quả như: nhân viên thường xuyên vắng mặt, năng suất làm việc giảm sút và đặc biệt là tốn kém chi phí về nhân sự.

Mô hình đặc điểm tính cách Big Five sẽ giúp bạn tuyển được đúng người phù hợp với vị trí mình đang cần.

Hiểu mô hình

Mô hình đặc điểm tính cách Big Five dựa trên những phát hiện từ một số nhà nghiên cứu độc lập vào cuối năm 1950. Nhưng mô hình này mới được chính thức hình thành cho tới những năm 1990. Lewis Goldberg, một nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Oregon, được cho là người đặt tên cho mô hình “The Big Five”, và bây giờ là một quy mô nhân rộng được tôn trọng, mà thường được sử dụng trong kinh doanh và trong nghiên cứu tâm lý.

Mô hình đặc điểm tính cách Big Five đo lường 5 nét tính cách của mọi người:

1. Cởi mở (đôi khi được gọi là trí tuệ hay trí tưởng tượng) – đo lường mức độ sáng tạo của bạn, và mong muốn của bạn về kiến thức và kinh nghiệm mới.
2. Tận tâm – Dường như là mức độ quan tâm của bạn trong cuộc sống và công việc. Nếu bạn có điểm số cao trong sự tận tâm, bạn có tổ chức và hết lòng và bạn biết làm thế nào để lập kế hoạch và theo dõi chúng. Nếu bạn có điểm số thấp, bạn có thể thiếu tổ chức và có chiều hướng lỏng lẻo.
3. Hướng nội/hướng ngoại – Nét đặc tính này đo lường mức độ hòa đồng của bạn. Bạn hòa đồng hay im lặng? Bạn lấy năng lượng từ một đám đông, hoặc làm bạn cảm thấy khó khăn để làm việc và được xung quanh những người khác?
4. Nhạy cảm – Đặc tính này xem xét mức độ thân thiện của bạn và lòng tốt với người khác. Bạn có sự đồng cảm? Bạn có thể thông cảm với những người khác?
5. Phản ứng tự nhiên (đôi khi được gọi là ổn định cảm xúc hoặc loạn thần kinh) – Đo lường mức độ cảm xúc của bạn. Bạn có phản ứng tiêu cực với tin xấu và la lên với đồng nghiệp của bạn, hoặc bạn có phản ứng bình tĩnh? Bạn có lo lắng ám ảnh về những chi tiết nhỏ, hoặc là bạn thoải mái trong những tình huống căng thẳng?

Nguồn: từ đánh giá tâm lý “The Development of Markers for the Big-Five Factor Structure,” của Goldberg số 1, 26 – 42, năm 1992, xuất bản bởi American Psychological Association.

Lưu ý: Mô hình này đôi khi còn được gọi là mô hình OCEAN, chữ cái đầu tiên của các yếu tố này.

• Cởi mở – Openness
• Tận tâm – Conscientiousness
• Hướng ngoại/hướng nội – Extraversion/Introversion
• Nhạy cảm – Agreeableness
• “Phản ứng tự nhiên” – “Natural Reactions”

Thực hiện bài khảo sát

Nhiều trang web cho phép bạn để kiểm tra mô hình Big Five miễn phí. Bạn có thể thử một bản phổ biến tại đây.

Tùy thuộc vào bài kiểm tra bạn làm, bạn sẽ thấy điểm trình bày trong nhiều cách khác nhau. Bài kiểm tra này cung cấp cho bạn một số điểm cho mỗi nét tính cách, cho bạn biết nếu bạn có điểm số cao hay thấp so với những người khác đã thực hiện bài kiểm tra.

Các bài kiểm tra khác cung cấp cho bạn một số điểm trông giống như một loạt các chữ cái và các con số (ví dụ có thể là O93-C74-E31-A96-N5). Các chữ cái đại diện cho mỗi nét tính cách, và những con số đại diện cho tỷ lệ % những người ghi được điểm thấp hơn bạn so với từng nét tính cách. Ở đây, O93 có nghĩa là 93% của những người đã thử nghiệm đạt được thấp hơn bạn trong tính cởi mở. Vì vậy, so với những người khác, bạn rất cởi mở để có những trải nghiệm mới và sáng tạo. C74 có nghĩa là 74% của những người đã thử nghiệm đạt điểm thấp hơn so với bạn trong sự tận tâm. Vì vậy, bạn đang khá có tổ chức và kỷ luật tự giác, so với những người khác đã thử nghiệm.

Làm thế nào để sử dụng điểm số của bạn?

Một khi bạn đã thực hiện bài kiểm tra tính cách Big Five, bạn thực sự có thể làm gì với thông tin này? Nếu bạn sử dụng bài kiểm tra trong tuyển dụng, làm thế nào bạn hiểu được dữ liệu đó?

– Đối với công việc của bạn – Sử dụng những hiểu biết mới này vào cá tính của bạn để xác định xem bạn đang ở trong vai trò đúng. Ví dụ, nếu bạn đạt điểm cao về hướng ngoại và những phản ứng tự nhiên, bạn thích đám đông nhưng bạn dễ dàng bị căng thẳng và lo lắng.

Trong ví dụ này, nếu vai trò hiện tại của bạn là một vị trí quá căng thẳng và giữ bạn bị cô lập hầu hết trong văn phòng trong ngày, vai trò của bạn có thể không phù hợp với tính cách của bạn. Ở đây, bạn có thể sử dụng kết quả để xác định một vai trò hay định hướng sự nghiệp mới sẽ là một phù hợp tốt hơn. Ngoài ra, bạn có thể sử dụng kết quả để đảm nhận trách nhiệm bổ sung, hoặc thay đổi cách bạn làm việc, có lẽ bằng cách di chuyển đến một văn phòng nơi bạn có thể làm việc nhiều hơn với đội nhóm của mình.

– Đối với tuyển dụng – Sử dụng bài kiểm tra tìm một người thực sự phù hợp với công việc bạn đang tuyển dụng. Bắt đầu bằng cách nhìn vào trách nhiệm của vị trí.

Ví dụ, vị trí này cần một đội ngũ hoặc một ai đó làm việc độc lập tốt? Văn hóa doanh nghiệp rất quan liêu và có tổ chức, hay nghệ thuật hơn và thoải mái? Điều này có phụ thuộc vào việc suy nghĩ khác biệt, hoặc ai đó rất thoải mái với thói quen này?

Một khi bạn đã xác định tính cách của vai trò, hãy sử dụng Mô hình đặc điểm tính cách Big Five để tìm một người có tính cách phù hợp cho vị trí này. Bạn cũng có thể muốn xem xét việc sử dụng các bài kiểm tra tuyển dụng khác.

Chú thích:

Hãy nhớ rằng mô hình đặc điểm tính cách The Big Five chỉ là một dấu hiệu của những vai trò được coi là tốt nhất cho bạn (xem thêm bài viết về mã sự nghiệp của Holland để có cách tiếp cận khác với điều này), hoặc có tiềm năng tuyển dụng được vị trí tốt nhất.

Những điểm chính

Mô hình đặc điểm tính cách Big Five đo lường 5 nét tính cách quan trọng của một ai đó: sự cởi mở, sự tận tâm, hướng ngoại/hướng nội, nhạy cảm, và phản ứng tự nhiên.

Bạn có thể sử dụng những hiểu biết từ mô hình này để hiểu rõ hơn về bản thân, và các loại vai trò mà bạn có nhiều khả năng phù hợp. Bạn cũng có thể sử dụng mô hình như là một phần của quá trình tuyển dụng, tìm những người có tính cách phù hợp nhất với các vai trò bạn đang cần đến.

Chúc bạn thành công.