Thay đổi tư duy của mọi người… bất chấp tỷ lệ.
- “Mọi người đều đồng ý với giải pháp của Nam và Lan phải không? Hãy giơ tay biểu quyết nào.”
- “Ok, giải pháp được chấp nhận!”
Tất nhiên, Nam và Lan rất hài lòng, nhưng tuyệt vời hơn nữa là việc 6 thành viên khác trong ban lãnh đạo ban đầu phản đối đề nghị này, giờ đã đồng ý. Vậy hai người họ đã làm thế nào để có được sự ủng hộ của những người khác?
Đây chính là ví dụ về “ảnh hưởng thiểu số“. Điều này xảy ra khi một nhóm người nhỏ hơn (thiểu số) ảnh hưởng đến một nhóm lớn hơn (đa số) để thuyết phục hành động hoặc suy nghĩ theo một cách nhất định. Chúng ta thường cho rằng đa số có ảnh hưởng lớn hơn thiểu số, đơn giản vì luật số lớn (có nhiều người hơn!) Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng ảnh hưởng thiểu số vẫn tồn tại và có thể là ảnh hưởng sâu rộng.
Mục lục
Ảnh hưởng của thiểu số so với đa số
Ảnh hưởng đa số thường dựa vào sự tuân thủ, sự phù hợp và thỏa thuận. Nhưng ảnh-hưởng-thiểu-số thì liên quan đến một hiện tượng khác được gọi là sự thay đổi. Điểm khác biệt ở đây có thể là rất lớn.
Khi mọi người chỉ đơn thuần là “tuân thủ”, họ sẽ chấp nhận một quyết định mà không thực sự tin rằng quyết định đó đúng. Thử nghĩ xem, nếu trong đầu họ cho rằng việc làm đó không quan trọng hoặc không chắc chắn, thì liệu họ có thực sự hành động và thay đổi?
Sự thay đổi thực sự xảy ra khi mọi người chấp nhận với quan điểm của thiểu số bởi vì họ cho rằng điều đó là đúng (ngay cả khi họ không dám lên tiếng một cách công khai). Hãy tưởng tượng điều này có ý nghĩa thế nào nếu mọi người thực sự hành động vì điều gì đó, thay vì chỉ nói đồng ý qua miệng mà không thực sự tin tưởng vào nó! Bạn có thể nhận ra lý do tại sao ảnh hưởng thiểu số lại có được lợi thế.
Ảnh hưởng nhóm thiểu số cũng có thể giúp mọi người suy nghĩ khác biệt (trở nên cởi mở hơn và chấp nhận các ý tưởng khác nhau), thay vì quy tụ (tư duy hạn hẹp và phiến diện theo một ý tưởng). Do đó, các lĩnh vực như phát triển sản phẩm mới và đổi mới quá trình sẽ được lợi nhiều hơn từ ảnh hưởng thiểu số.
Thiểu số được chú ý nhiều hơn
Là thiểu số, bạn có lợi thế ban đầu – đơn giản là thu hút được sự chú ý vì sự khác biệt. Bởi vì mọi người thường cảm thấy thoải mái hơn với sự đồng thuận đa số. Bằng cách đưa ra quan điểm khác biệt, bạn loại bỏ một phần hoặc toàn bộ sự thoải mái này và bạn thu hút được sự chú ý vào bản thân và lý do của bạn. Đây chính là lợi thế ban đầu.
Ngoài ra, nếu lựa chọn mà bạn đề xuất là đáng tin cậy và thực tế, hầu hết mọi người sẽ bắt đầu phản hồi về sự không chắc chắn và cảm giác khó chịu về phương án của bạn. Họ sẽ tìm kiếm thêm thông tin và xem xét vấn đề nhiều hơn nữa. Như vậy, quyết định của họ sẽ được cân nhắc tốt hơn.
Tất nhiên, nhận được sự chú ý không có nghĩa là bạn sẽ thuyết phục được người khác nghiêng về quan điểm của bạn.
(Nếu bạn đang phải đối mặt với những người “không” chắc chắn, hãy xem bài viết Mở tư duy đóng để biết cách giành chiến thắng.)
Gia tăng ảnh hưởng thiểu số
Nói chung, ảnh hưởng thiểu số sẽ gia tăng dựa theo một số yếu tố:
- Có bao nhiêu người thuộc nhóm thiểu số?
- Tính nhất quán của hành vi và thông điệp của nhóm thiểu số.
- Sự đa dạng trong nhóm thiểu số.
- Mối quan hệ của nhóm thiểu số với đa số.
Vì vậy, nếu thấy mình thuộc nhóm thiểu số khi đưa ra quyết định quan trọng, dưới đây là một số việc bạn có thể làm để tăng gia tăng tầm ảnh hưởng.
1. Gia tăng quy mô thiểu số
Không có gì đáng ngạc nhiên, chúng ta có xu hướng tin tưởng hơn vào những phương án được nhiều người cùng ủng hộ. Khi chỉ có một cá nhân đưa ra ý tưởng khác biệt, nó sẽ bị coi là “ý tưởng lố bịch”, thì ba người đề xuất cùng một ý tưởng sẽ được xem xét nghiêm túc hơn. Mặc dù không có nhiều sự khác biệt, nhưng sức thuyết phục sẽ cao hơn nếu bạn có một nhóm thiểu số 5 người, thay vì 3 người.
Tất nhiên, điều này không ngăn cản một trong số họ có thể thay đổi quan điểm của đa số – nếu người đó trình bày đủ thuyết phục! Nhưng bạn sẽ có nhiều cơ hội thành công hơn nếu xác định được những cá nhân có cùng suy nghĩ trong nhóm và chiêu mộ họ cho mục đích của bạn.
2. Hãy nhất quán
Ảnh hưởng thiểu số sẽ hiệu quả hơn nếu các cá nhân thuộc nhóm thiểu số giữ được quan điểm nhất quán theo thời gian. Bạn không nhất thiết phải tiếp tục lặp đi lặp lại quan điểm của mình. Điều thực sự quan trọng trong quá trình tạo ra ảnh hưởng lên nhóm đa số là để họ nhận thức được rằng bạn tin tưởng và nhất quán với quan điểm của mình. Sự đồng lòng giữa các thành viên nhóm thiểu số cho thấy quan điểm thay thế là khả thi. Hãy duy trì sự đồng lòng theo thời gian, thể hiện cam kết của bạn với quan điểm.
Ngược lại, sự không thống nhất hoặc không đồng thuận giữa các thành viên trong nhóm thiểu số sẽ làm giảm uy tín của nhóm. Vì vậy, nếu có thể, hãy nhất quán, đồng lòng và tránh mâu thuẫn trừ khi thấy cần thiết.
Mẹo:
Đừng nhầm lẫn giữa nhất quán với sự cứng nhắc. Bạn cần phải linh hoạt – chấp nhận những phản hồi và đề xuất tốt hơn khi phù hợp – nhưng vẫn giữ được sự nhất quán chung.
3. Nhấn mạnh sự đa dạng
Ảnh hưởng của nhóm thiểu số được tăng cường khi các thành viên có lý lịch khác nhau. Ví dụ: một người đến từ bộ phận sản xuất và một người đến từ phòng tài chính có quan điểm thiểu số giống nhau, tác động tới nhóm đa số thường lớn hơn, so với việc cả hai cùng ở bộ phận sản xuất. Vì vậy, hãy tìm kiếm đồng minh ở các bộ phận khác nhau, không chỉ những “người bạn vốn có”.
Là thiểu số, bạn vẫn nên mở lòng với đề xuất khác từ nhóm đa số. “Cho và nhận” như thế thường dẫn đến kết quả làm hài lòng nhau.
4. Tìm điểm chung trong sự khác biệt
Lý tưởng nhất, nhóm thiểu số cần cân bằng giữa việc đưa ra quan điểm khác biệt với quan điểm của nhóm đa số. Và đảm bảo rằng các thành viên của nhóm thiểu số vẫn có thể tham gia vào nhóm đa số. Hãy tìm những điểm giống nhau và tìm cách nhấn mạnh chúng.
Cách tiếp cận cụ thể
Có những chiến lược khác nhau để xây dựng ảnh hưởng thiểu số. Một trong số đó là ban đầu hãy đồng tình với quan điểm của nhóm đa số, giành được sự chấp nhận và sau đó dần dần chuyển sang quan điểm khác biệt. Bởi vì khi đó nhóm thiểu số sẽ được tín nhiệm như là “một người trong nhóm chúng ta”, nhóm đa số sẽ cởi mở hơn với ý tưởng mới của nhóm thiểu số.
Tuy nhiên, không nhất thiết lúc nào cũng phải đồng thuận để gây ảnh hưởng đến người khác, bạn cần phải chấp nhận sự thật rằng ý kiến của bạn là khác biệt. Sau đó, tùy vào tình hình và sự quyết tâm bạn sẽ xác định được chiến lược phù hợp nhất.
Cách tiếp cận khác là hy sinh một số quan điểm nhỏ để giành chiến thắng cho một vấn đề quan trọng nhất. Ví dụ: hãy tưởng tượng bạn đang tham gia cuộc họp quyết định phê duyệt hoặc không phê duyệt 5 dự án riêng biệt. Bạn nghĩ rằng dự án 1 và 2 khá yếu, nhưng dự án thứ 5 nếu thực hiện sẽ gây thiệt hại lớn. Những người khác trong cuộc họp ủng hộ phê duyệt dự án 1 và 2, nhưng bạn quyết định giữ im lặng (không phản đối chúng) để “cứu” dự án thứ 5.
Ở đây, bạn lý luận rằng nếu lên tiếng phản đối dự án 1 và 2, bạn sẽ bị những người khác coi là “khó tính” và họ sẽ ít quan tâm đến sự phản đối của bạn với dự án thứ 5.
Cái nhìn đằng sau bối cảnh
Hãy nhớ các điểm trên khi xem xét ví dụ về Nam và Lan ở đầu bài.
Cả hai đều là thành viên hội đồng quản trị (và thuộc nhóm thiểu số). Phương án của họ là công ty nên bổ nhiệm người quản lý cấp cao giúp doanh nghiệp quản lý khách hàng, nhằm bắt kịp nhu cầu và mong muốn của thị trường. Các thành viên khác trong hội đồng không tán thành điều này vì tốn kém chi phí. Nam làm việc trong lĩnh vực hậu cần phục vụ thức ăn nhanh, Lan từ phòng tài chính (nguồn gốc đa dạng). Trong cuộc thảo luận, Nam và Lan đã thể hiện cùng quan điểm (nhất quán) nhưng họ vẫn có những nhận xét khác nhau về việc quản lý khách hàng có thể đem lại lợi ích gì cho công ty (tính linh hoạt). Họ hoan nghênh lời đề nghị của Trung, một thành viên khác trong ban hội đồng quản trị, là nghiên cứu thuê một người nào đó quản lý sự hài lòng của khách hàng và dịch vụ hậu mãi (cởi mở). Họ đã nêu lên vấn đề này tại cuộc họp hội đồng quản trị trước – và tại cuộc họp này, họ đã đề nghị cùng quan điểm và đưa thêm một vài lý do chính đáng nữa (cam kết xuyên suốt).
Nam và Lan đã tối đa hóa ảnh hưởng thiểu số của họ. Để trình bày lập luận trước hội đồng, họ có thể đã sử dụng các kỹ thuật được trình bày trong bài viết Tam giác hùng biện và sức mạnh của sự thuyết phục.
Những điểm chính
Ảnh hưởng thiểu số diễn ra khi nhóm đa số bị thuyết phục và chấp nhận niềm tin hoặc hành vi khác biệt của nhóm thiểu số. Không giống như các hình thức tạo ảnh hưởng khác, kết quả thường thấy của ảnh hưởng thiểu số mang đến sự thay đổi thực sự, chứ không phải chỉ hời hợt hoặc tuân thủ.
Ảnh hưởng của nhóm thiểu số có cơ hội đạt được thành công tốt nhất, nếu nhóm đa số thấy rằng nhóm thiểu số nhất quán và linh hoạt. Nó cũng giúp ích nếu các thành viên nhóm thiểu số có nguồn gốc đa dạng.
