Điều quan trọng là bắt đầu với một định nghĩa rõ ràng về sự sáng tạo, khi có 2 loại hoàn toàn khác nhau. Đầu tiên là sáng tạo kỹ thuật, nơi mọi người tạo ra lý thuyết, công nghệ hay ý tưởng mới. Đây là loại sáng tạo chúng ta chuẩn bị thảo luận. Thứ hai là sáng tạo nghệ thuật, thiên về tài năng thiên bẩm, kỹ thuật và tự thể hiện. Sáng tạo nghệ thuật vượt ra ngoài phạm vi bài viết này.
Nhiều các kỹ thuật trong phần này đã được các nhà tư tưởng lớn sử dụng để điều khiển sự sáng tạo của họ. Bất cứ ai cũng có thể học được kỹ thuật sáng tạo và sử dụng những công cụ này. Chúng được thiết kế giúp bạn đưa ra giải pháp sáng tạo và tưởng tượng giải pháp cho vấn đề, giúp phát hiện ra những cơ hội mà bạn có thể bỏ qua.
Các cách tiếp cận sáng tạo
Trong thực tế có 2 khái niệm chính về sáng tạo kỹ thuật: tư duy lập trình và tư duy đường vòng (còn gọi là tư duy phi tuyến tính hay tư duy ngoại biên). Tư duy lập trình các cách logic hay cấu trúc để tạo ra một sản phẩm hoặc dịch vụ mới. Ví dụ Công cụ tạo ra sản phẩm, dịch vụ mới và Ma trận tái nhận thức.
Khái niệm khác là “Tư duy đường vòng”. Ví dụ Brainstorming và khiêu khích. Tư duy đường vòng được phát triển và phổ biến bởi Edward de Bono.
Mục lục
Tư duy lập trình và tư duy đường vòng (Tư duy phi tuyến tính)
Tư duy phi tuyến tính nhận ra rằng bộ não của chúng ta là hệ thống nhận dạng mẫu, và nó không có chức năng như máy tính. Phải mất nhiều năm đào tạo trước khi chúng ta làm quen số học đơn giản – còn máy tính lại rất dễ dàng. Mặt khác, chúng ta ngay lập tức có thể nhận ra các mẫu như khuôn mặt, ngôn ngữ và chữ viết tay. Máy tính chỉ bắt đầu mô hình hóa cách thức mà các tế bào não của con người hoạt động. Thậm chí sau đó, máy tính sẽ cần mạnh hơn trước khi chúng tiếp cận khả năng của chúng ta để xử lý các mẫu.
Lợi ích của nhận dạng khuôn mẫu tốt là chúng ta có thể nhận ra các đối tượng và tình huống rất nhanh. Tưởng tượng xem bạn sẽ lãng phí bao nhiêu thời gian để tiến hành một phân tích đầy đủ mỗi khi nhìn thấy một cái ống hình trụ chứa chất lỏng sủi bọt. Hầu hết mọi người chỉ cần mở lon nước uống có gas. Nếu không nhận dạng khuôn mẫu, chúng ta sẽ chết đói hoặc bị ăn thịt. Chúng ta không thể băng qua đường một cách an toàn.
Thật không may, chúng ta bị mắc kẹt trong chính khuôn mẫu của mình. Chúng ta có xu hướng suy nghĩ trong đó. Giải pháp chúng ta phát triển dựa trên giải pháp trước đó của một vấn đề tương tự. Thông thường chúng ta không sử dụng các giải pháp thuộc khuôn mẫu khác.
Chúng ta sử dụng tư duy phi tuyến tính để thoát ra khỏi kiểu tư duy khuôn mẫu này.
Tư duy phi tuyến tính giúp chúng ta đưa ra các giải pháp đáng ngạc nhiên, xuất sắc và gốc rễ cho các vấn đề và cơ hội.
Điều quan trọng là chỉ ra rằng mỗi loại phương pháp đều có sức mạnh của nó. Tư duy logic, kỷ luật rất hiệu quả trong việc đưa ra sản phẩm và dịch vụ tốt hơn. Tuy nhiên, nó chỉ có thể đi xa hơn trước khi tất cả các cải tiến thực tế đã được thực hiện. Tư duy ngoại biên (Tư duy phi tuyến tính) có thể tạo ra những khái niệm và ý tưởng hoàn toàn mới và cải tiến tuyệt vời cho các hệ thống hiện có. Tuy nhiên, nếu ở sai vị trí, nó gây rối không cần thiết.
Lựa chọn cách tốt nhất
Một số kỹ thuật hợp nhất điểm mạnh của hai khía cạnh khác nhau của sự sáng tạo. DO IT và Quy trình Simplex của Min Basadur kết hợp hai cách tiếp cận trong quá trình giải quyết vấn đề. Chúng cung cấp khuôn khổ tuyệt vời để giải quyết những vấn đề khó khăn và nghiêm trọng.
Khuôn khổ sáng tạo
Thường thì sự khác biệt duy nhất giữa những người sáng tạo và không sáng tạo là tự nhận thức. Những người sáng tạo coi bản thân sáng tạo và cho mình sự tự do để sáng tạo. người không sáng tạo không nghĩ về sự sáng tạo và không cho mình cơ hội tạo ra bất cứ điều gì mới.
Sáng tạo có thể chỉ là vấn đề dành thời gian cần thiết lùi lại một bước và cho phép bản thân bạn tự hỏi liệu có cách nào tốt hơn để làm một cái gì đó. Edward de Bono gọi đây là ‘Tạm dừng sáng tạo’. Ông đề nghị rằng đây nên là một khoảng thời gian ngắn có thể chỉ 30 giây, nhưng đây nên là một phần của thói quen suy nghĩ. Điều này cần kỷ luật tự giác, vì nó rất dễ bị quên lãng.
Một sự thay đổi thái độ quan trọng khác là nhìn nhận vấn đề như một cơ hội để cải thiện. Bất cứ khi nào bạn giải quyết một vấn đề, bạn có cơ hội cải thện sản phẩm và dịch vụ tốt hơn.
Sử dụng sự sáng tạo
Sáng tạo sẽ vô dụng nếu không có hành động đi theo. Ý tưởng phải được đánh giá, cải tiến, đánh bóng và đưa ra thị trường trước khi chúng có bất kỳ giá trị nào. Các phần khác đưa ra các công cụ đánh giá, phân tích và lập kế hoạch cần thiết để làm điều này. Kỹ năng quản lý thời gian và căng thẳng mà bạn sẽ cần khi thực hiện ý tưởng sáng tạo.
