Tôi làm việc với nhiều nhà lãnh đạo nổi bật, có năng lực phi thường và tôi học hỏi được rất nhiều từ họ. Tôi biết ơn vì có đặc quyền được làm việc với những nhà lãnh đạo tuyệt vời này.
Qua các cuộc trò chuyện gần đây, hầu hết các nhà lãnh đạo đều cho rằng:
- Họ đang cảm thấy lo lắng về sự không chắc chắn trong tương lai.
- Họ bị bắn phá bởi hàng tấn thông tin, từ mọi phía, khiến cho việc ra quyết định trở nên khó khăn.
- Họ không thực sự tự tin với quyết định mà mình đã đưa ra.
Rất nhiều người trong số họ chưa từng nghe nói về VUCA, nhưng tất cả đều đang chịu đựng nó. Tôi tin rằng sự hiện diện của VUCA, chính là thách thức lớn nhất mà các doanh nghiệp đang gặp phải.
Khái niệm VUCA được Trường chiến tranh quân đội Mỹ công bố vào đầu những năm 90, để mô tả về thế giới “đa phương” xuất hiện sau Chiến tranh Lạnh. VUCA được mô tả với 4 đặc tính, bao gồm:
- Volatility: Biến động.
- Uncertainty: Không chắc chắn.
- Complexity: Phức tạp.
- Ambiguity: Mơ hồ.
Trong kinh doanh, khái niệm VUCA diễn ra từ sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008 và 2009. Khái niệm này mô tả một môi trường kinh doanh được đặc trưng bởi:
- Biến động: Thay đổi chóng mặt trong môi trường kinh doanh mà chúng ta phải đối mặt ngày nay. Thay đổi diễn ra trên mọi chiều kích: lĩnh vực thay đổi, tốc độ thay đổi và phạm vi thay đổi. Thay đổi sâu và rộng trong mọi lĩnh vực, cùng sự tương tác đa chiều, khiến nhà lãnh đạo không kịp tiếp nhận thông tin và nắm bắt những biến động mới.
- Sự không chắc chắn: Do sự biến động phức tạp như vậy, nên chúng ta không thể dự đoán chính xác được các sự kiện trong tương lai. Điều này dẫn đến sự không chắc chắn trong các quyết định của nhà lãnh đạo.
- Sự phức tạp: Quá nhiều yếu tố liên quan và tác động qua lại nhanh chóng, dẫn đến không xác định được rõ ràng nguyên nhân và yếu tố ảnh hưởng đến tổ chức.
- Sự mơ hồ: Mất dần kiểm soát với các điều kiện và yếu tố trong môi trường kinh doanh phức tạp, khiến mọi thứ dần trở nên mơ hồ.
Các nhà lãnh đạo đang đối phó với một thế giới:
- Nơi mà sự thay đổi ngày càng lớn hơn,
- Nơi mà tương lai không dự đoán được,
- Nơi mà các lựa chọn tăng lên theo cấp số nhân,
- Và cách chúng ta suy nghĩ về những lựa chọn này chắc chắn đã thay đổi.
Ngày nay, nhà lãnh đạo phải ra quyết định nhanh hơn, xử lý số lượng thông tin lớn hơn, và mọi thứ liên quan với nhau hơn bao giờ hết.
- Trước đây, trong nhiều thế kỷ, chúng ta tin rằng môi trường kinh doanh có thể dự đoán được.
- Ngày nay, điều quan trọng – không phải là dự đoán những gì có thể xảy ra (bởi vì nó dường như là không thể) – mà là tập trung vào những điều khả thi nhất.
Đây chính là cách tư duy mới trong thế giới VUCA:
Tập trung vào những điều khả thi nhất.
Câu hỏi đặt ra là: Làm thế nào nhà lãnh đạo thay đổi cách tư duy này?
Não của chúng ta thích học hỏi từ quá khứ (kinh nghiệm) – để ra quyết định cho tương lai. Cách này đã hoạt động tốt trong hàng ngàn năm. Bởi vì, nếu không có khả năng tiên đoán tương lai dựa trên quá khứ, để xác định rủi ro, loài người sẽ biến mất như một số loài khác.
- Nhưng ngay bây giờ, cách tư duy này đang thất bại và tạo ra giới hạn cho chính chúng ta. Một trong những thất bại là nó dẫn dắt chúng ta tìm kiếm những gì “có thể xảy ra” hơn là những gì “khả thi“.
- Trong môi trường kinh doanh VUCA, chúng ta phải tập trung vào những gì “khả thi” (bất cứ điều gì có thể thực hiện được) hơn là về điều gì “có thể xảy ra”.
Tôi tin rằng cách tư duy mới, không chỉ để tồn tại trong môi trường kinh doanh VUCA, mà còn để phát triển mạnh mẽ hơn. Bạn cũng có thể thưởng thức những trải nghiệm mới khi thay đổi theo cách tư duy mới này.
Tóm lại:
- Tư duy lãnh đạo cũ: Bạn nhìn vào những gì đã xẩy ra trong quá khứ – để phân tích và dự đoán điều gì có thể xẩy ra tiếp theo – và tập trung vào đó.
- Tư duy lãnh đạo mới: Tập trung vào những gì khả thi (bất cứ điều gì bạn hoặc tổ chức có thể thực hiện được).
Chúc bạn chuyển đổi tư duy thành công!
P/S:
Tổ chức không còn là một cỗ máy nữa, ngày nay, tổ chức là một cơ thể sống. Có khả năng linh hoạt và thích ứng nhanh, bởi vì, nó tập trung vào những gì khả thi nhất.
