Tránh tư duy tập thể

Tránh sai lầm chết người khi ra quyết định nhóm.

Đôi khi mong muốn đạt được sự đồng thuận khiến mọi người bắt đầu cư xử giống nhau.

Bạn đã bao giờ có ý định phát biểu trong cuộc họp và sau đó quyết định dừng lại bởi vì bạn không muốn bất đồng với nỗ lực của nhóm?

Hoặc dẫn dắt một nhóm mà các thành viên không muốn bày tỏ ý kiến ​​của họ?

Nếu có, có lẽ bạn đã là nạn nhân của “tư duy tập thể“.

Tư duy tập thể là một hiện tượng xảy ra khi mong muốn đạt được sự đồng thuận của nhóm đè lên ý muốn chung của mọi người, nhằm đưa ra các lựa chọn thay thế, phê bình một vị trí hoặc đưa ra ý kiến ​​không được ủng hộ. Mong muốn gắn kết có hiệu quả thúc đẩy việc đưa ra quyết định và giải quyết vấn đề tốt.

Hai ví dụ nổi bật của tư duy tập thể trong hành động là thảm họa tàu con thoi Challenger và sự kiện Bay of Pigs.

Các kỹ sư của tàu con thoi vũ trụ biết một số phần bị lỗi vài tháng trước khi tàu cất cánh nhưng họ không muốn báo chí có những bình luận tiêu cực vì vậy họ đã đẩy nhanh quá trình ra mắt.

Với cuộc xâm lược Bay of Pigs, Tổng thống Kennedy đã đưa ra quyết định và những người xung quanh ủng hộ nó mặc dù họ quan ngại về vấn đề này.

Irving L. Janis đặt ra thuật ngữ “Tư duy tập  thể” và đề xuất nghiên cứu của ông trong cuốn sách “Groupthink” năm 1972. Phát hiện của ông đến từ nghiên cứu lý do tại sao một nhóm đạt được quyết định tuyệt vời một lần tuy nhiên lại gây ra thảm họa ở lần tiếp theo. Những gì ông nhận thấy là việc thiếu sự xung đột hoặc các quan điểm đối lập dẫn đến quyết định kém hiệu quả. Bởi vì các phương án thay thế không được phân tích đầy đủ và các nhóm không thu thập đủ thông tin để đưa ra quyết định.

Làm thế nào để nhận ra tư duy tập thể

Janis cho rằng tư duy tập thể sẽ xảy ra khi có:

• Một nhà lãnh đạo nhóm mạnh mẽ, thuyết phục.
• Mức độ gắn kết nhóm cao.
• Áp lực mạnh mẽ từ bên ngoài tới việc đưa ra quyết định.

Trên thực tế, những hành vi tương tự như tư duy tập thể xuất hiện trong nhiều tình huống, nhiều loại nhóm cũng như việc thành lập nhóm. Vì vậy việc nhận ra các đặc điểm chính của nó rất quan trọng.

Dấu hiện nhận biết tư duy tập thể

Tính hợp lý

Đó là khi các thành viên trong nhóm tự thuyết phục bản thân, mặc dù có nhiều bằng chứng chống lại nhưng quyết định hoặc phương án được đưa ra vẫn là tốt nhất.

“Những người khác không đồng ý với chúng ta vì họ không nghiên cứu sâu về vấn đề như chúng ta.”

Áp lực nhóm

Khi một thành viên trong nhóm thể hiện ý kiến ​​phản đối hoặc đặt câu hỏi về lý do đằng sau của quyết định, các thành viên còn lại cùng nhau gây áp lực hoặc yêu cầu người đó phải tuân thủ.

“Nếu bạn thực sự cảm thấy chúng tôi đang mắc sai lầm thì bạn có thể rời khỏi nhóm.”

Tự mãn

Sau một vài thành công, nhóm bắt đầu cảm thấy bất kỳ quyết định nào họ đưa ra đều đúng vì trong quá trình không có bất đồng ý kiến.

“Các ghi chép theo dõi của chúng ta đã nói lên tất cả. Chúng ta sẽ không bị ngăn cản!”

Nền tảng đạo đức cao

Mỗi thành viên trong nhóm đều xem mình là người có đạo đức do đó họ nghĩ mình không thể đưa ra quyết định sai lầm hay vô đạo đức. Khi đạo đức được sử dụng như một cơ sở để ra quyết định, áp lực phải tuân thủ thậm chí còn lớn hơn bởi vì không một cá nhân nào muốn bị coi là vô đạo đức.

“Chúng ta đều biết điều gì đúng và sai và điều này là đúng.”

Khuôn mẫu

Khi nhóm trở nên thống nhất hơn với quan điểm đưa ra, họ bắt đầu thấy những người bên ngoài có đạo đức, quan điểm khác với họ. Nhận thức tiêu cực này được sử dụng để làm mất lòng tin của phe đối lập.

“Luật sư sẽ tìm ra lý do để biện hộ ngay cả khi có thực tế rõ ràng chống lại họ.”

Kiểm duyệt

Các thành viên tự duyệt ý kiến của họ để trở nên phù hợp.

“Nếu người khác đồng ý thì suy nghĩ ngược lại của tôi phải sai.”

Thông tin thu thập được kiểm duyệt để phù hợp, hỗ trợ các quyết định hoặc phương án đã chọn.

“Đừng nghe những điều vô lý đó, họ không biết gì về những điều thực sự đang diễn ra đâu.”

Ảo tưởng sự nhất trí

Vì không ai nói ra, tất cả mọi người trong nhóm đều cảm thấy quyết định của nhóm đã đạt được sự đồng thuận.

“Tôi nghĩ tất cả chúng ta đồng ý vì vậy mọi thứ đã được quyết định.”

Làm thế nào để tránh tư duy tập thể

Thách thức đối với bất kỳ nhóm hoặc nhà lãnh đạo nào là tạo ra một môi trường làm việc không có tư duy tập thể. Cần phải hiểu những rủi ro của tư duy tập thể – nếu chiếm tỷ trọng cao, bạn cần nỗ lực để đảm bảo đưa ra các quyết định tốt.

Để tránh tư duy tập thể, điều quan trọng là cần phải có quy trình kiểm tra các giả định cơ bản đằng sau những quyết định quan trọng, nhằm xác minh quá trình ra quyết định và đánh giá các rủi ro liên quan. Để có những quyết định quan trọng, hãy đảm bảo rằng nhóm bạn thực hiện đúng những việc sau trong quá trình ra quyết định:

• Khám phá các mục tiêu.
• Tìm hiểu các lựa chọn thay thế.
• Khuyến khích các ý tưởng đối lập mà không gây thù hằn.
• Xem xét rủi ro nếu lựa chọn ưu tiên được lựa chọn.
• Kiểm tra các giả định.
• Nếu cần, quay trở lại và kiểm tra lại những lựa chọn bị từ chối ban đầu.
• Thu thập thông tin có liên quan từ các nguồn bên ngoài.
• Xử lý thông tin khách quan.
• Có ít nhất một kế hoạch dự phòng.

Có nhiều kỹ thuật có thể hỗ trợ cho việc này. Bằng cách sử dụng một hoặc những kỹ thuật này sẽ giúp bạn thay đổi cách làm việc nhóm, tránh tư duy tập thể và giúp đưa ra quyết định tốt hơn.

Những công cụ giúp bạn tránh tư duy tập thể

Kỹ thuật
Brainstorming	Giúp các ý tưởng tự do luân chuyển mà không bị chỉ trích
Hệ thống đếm Borda sửa đổi	Cho phép mỗi thành viên trong nhóm đóng góp và giảm thiểu rủi ro khi các thành viên có sức thuyết phục và mạnh hơn trong nhóm chiếm ưu thế trong quá trình ra quyết định.
6 chiếc mũ tư duy	Giúp nhóm nghiên cứu một vấn đề từ nhiều góc độ khác nhau, cho phép mọi người đóng vai những người kịch liệt phản đối vấn đề.
Kỹ thuật Delphi	Cho phép các thành viên trong nhóm đóng góp ý kiến cá nhân, không liên quan đến quan điểm nhóm và ít bị chỉ trích vì không đồng ý.

 

Công cụ hỗ trợ ra quyết định
Phân tích rủi ro	Giúp các thành viên trong nhóm nhận biết và quản lý rủi ro.
Phân tích tác động	Đảm bảo khai thác triệt để các kết quả của quyết định.
Nấc thang suy luận	Giúp mọi người kiểm tra và xác nhận các bước trong quá trình ra quyết định.

Làm thế nào để vượt qua tư duy tập thể

Nếu gặp phải tư duy tập thể, việc nhận ra và thừa nhận nó một cách nhanh chóng là rất quan trọng để có thể hoạt động hiệu quả trở lại.

Hãy làm theo các bước sau:

1. Ngay cả với quá trình ra quyết định nhóm hiệu quả vẫn phải chú ý đến dấu hiệu của tư duy tập thể để có thể đối phó với chúng một cách nhanh chóng.
2. Nếu có dấu hiệu của tư duy tập thể, hãy thảo luận những điều này với nhóm. Một khi vấn đề được thừa nhận, toàn thể nhóm sẽ có ý thức trong các quyết định của mình.
3. Đánh giá rủi ro tức thời của tất cả các quyết định và hậu quả của chúng với nhóm và khách hàng. Nếu rủi ro cao (ví dụ như nguy cơ về an toàn cá nhân), hãy đảm bảo bạn thực hiện đầy đủ các bước nhằm xác nhận quyết định trước khi phê chuẩn.
4. Nếu thích hợp, hãy tìm kiếm thông tin từ bên ngoài và kiểm tra các giả định. Sử dụng những gạch đầu dòng trên trên như là điểm khởi đầu để dự đoán những điều cần thay đổi.
5. Giới thiệu các kỹ thuật nhóm chính thức và các công cụ ra quyết định được liệt kê ở trên để tránh tư duy tập thể trong tương lai.

Những điểm chính

Tư duy tập thể có thể làm suy yếu nghiêm trọng giá trị làm việc nhóm và mức tồi tệ nhất nó có thể gây thiệt hại cho mọi người.

Đội nhóm có thể hoạt động hiệu quả hơn nhiều so với cá nhân, nhưng khi gặp phải tư duy tập thể thì điều ngược lại có thể đúng. Bằng cách tạo ra môi trường làm việc thân thiện, bạn  giúp việc ra quyết định nhóm trở nên tốt hơn và quản lý các rủi ro liên quan một cách thích hợp.