Chắc hẳn bạn cũng chứng kiến một số gian lận về mặt đạo đức trong báo chí trong những năm gần đây: mất tiền của khách hàng tại Eximbank hay đại án của Huyền Như… Thật khó để quên đi những hậu quả do gian lận đạo đức để lại. Điều đó cho thấy việc xác định điều gì đúng, điều gì sai của các nhà lãnh đạo quả thực khó khăn. Một số có những lựa chọn sai – và kết thúc trong các bản tin tức hoặc trong các tòa án.
Tuy nhiên, chúng ta sẽ hiếm khi thấy những điều trên xảy ra tại những công ty được quản lý bởi các nhà lãnh đạo đạo đức. Trong khi các tiêu chuẩn dường như tiếp tục bị hạ thấp bởi một số tập đoàn, các nhà lãnh đạo khác lại tiếp tục nâng cao và truyền cảm hứng cho nhân viên của họ làm như vậy. Những nhà lãnh đạo này làm đúng việc, vào đúng thời điểm, vì những lý do đúng đắn. Họ đặt đạo đức trước cả mục tiêu lợi nhuận – và kết quả là có được các đội ngũ tận tâm sẵn sàng chinh phục mọi mục tiêu.
Vậy họ làm việc này thế nào? Và làm sao bạn cũng có thể làm điều đó? Chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu cách xác định các tiêu chuẩn đạo đức của riêng bạn – và bắt đầu đưa các tiêu chuẩn đó vào thực tế.
Mục lục
Xác định giá trị của tổ chức
Để dẫn dắt nhân viên với tính cách và sự toàn vẹn, bạn phải trở thành một ví dụ. Đừng quên, bạn là người lãnh đạo, đội nhóm đang trông đợi vào bạn. Để bắt đầu, bạn phải biết giá trị của riêng mình cũng như giá trị của tổ chức.
Ví dụ, gã khổng lồ công nghệ toàn cầu 3M nổi tiếng với giá trị của công ty. Tại sao?
Bởi vì toàn bộ đội nhóm – từ các giám đốc điều hành hàng đầu trở xuống – sống và hít thở các nguyên tắc trung thực và toàn vẹn hàng ngày. 3M giao tiếp rõ ràng rằng họ muốn nhân viên của mình làm những việc như giữ lời hứa, có trách nhiệm cá nhân và tôn trọng những người khác trong Công ty. Mọi lãnh đạo trong công ty đều biết điều này, vì vậy họ làm việc theo các quy tắc này. Và như một kết quả tất yếu, mọi người đều sẽ làm theo.
Hy vọng rằng, công ty của bạn có những quy định rõ ràng về cách thức mà nó muốn các thành viên trong đội nhóm hành động. Là một nhà lãnh đạo, bạn có thể biết các quy tắc và quy tắc ứng xử này – và thực thi chúng. (Bài viết chuyên sâu về Tại sao Quy định lại ở đó có thể giúp bạn.)
Giá trị cá nhân của bạn cũng rất quan trọng. Nếu quy tắc của công ty không nói rằng bạn phải công bằng với tất cả mọi người, tuy nhiên đối với bạn giá trị này rất – thì, tất nhiên, bạn sẽ công bằng.
Các nhà lãnh đạo giỏi luôn tuân theo các giá trị cá nhân của họ cũng như các giá trị của tổ chức.
Hãy tự hỏi mình những câu hỏi sau:
- Tiêu chuẩn hành vi nào thực sự quan trọng đối với công ty của tôi?
- Tôi ngưỡng mộ những giá trị cụ thể nào trong số các nhà lãnh đạo nhất định? Tôi có những giá trị đó không?
- Tôi vẫn sẽ sống bằng những giá trị đó, ngay cả khi họ đặt tôi vào thế bất lợi cạnh tranh?
Tạo tiếng nói chung
Bây giờ bạn đã biết giá trị cốt lõi của công ty, bạn có thể bắt đầu thiết lập tiếng nói chung và tạo môi trường phù hợp cho nhân viên và tổ chức. Một lần nữa, dẫn dắt bằng ví dụ là cách tốt nhất để làm điều này.
Đó là những gì bạn làm, không phải những gì bạn nói, thể hiện cho đội nhóm những gì bạn quan tâm. Vì vậy, nếu công ty của bạn coi trọng sự trung thực trên tất cả những điều khác, thì bạn hãy chứng minh bằng cách trung thực với mọi người xung quanh. Nếu công ty coi trọng tự do ngôn luận, hãy đảm bảo bạn cho phép nhân viên truyền đạt ý tưởng của họ một cách công khai.
Tiếp theo, thiết lập hình phạt đối với những đối tượng không tuân theo các giá trị doanh nghiệp. Nếu bạn cho phép ai đó đến trễ liên tục mà không bị phạt, điều đó sẽ là một tấm gương xấu.
Bạn cũng cần khen thưởng phù hợp. Thiết lập một số hệ thống phần thưởng cho nhân viên luôn hành động theo giá trị của công ty.
Kể chuyện là một cách tuyệt vời để củng cố và truyền đạt những giá trị này. Nếu biết về nhân viên – hoặc thậm chí cả khách hàng – những người đã hành động một cách có đạo đức trong những tình huống khó khăn, hãy kể những câu chuyện của họ.
Bằng cách khiến đội nhóm quan tâm đến hành vi đạo đức, bạn đang tuyên truyền tầm quan trọng của các giá trị này đối với cả bản thân và tổ chức.
Nhận thức tình trạng khó xử về đạo đức
Đây là kịch bản: bạn đang ở trong một cuộc họp với các giám đốc điều hành hàng đầu khác, và bạn nhận ra rằng một trong các đồng nghiệp đã thay đổi các con số trong báo cáo của mình. Khi lắng nghe, bạn nhận ra rằng anh ấy đang phóng đại kết quả của đội nhóm. Thay vì nói rằng đội nhóm của anh ấy sẽ kết thúc sau tám tuần, điều mà anh ấy đã nói với bạn trước đây, anh ấy hứa sẽ hoàn thành chỉ trong năm tuần. Và thay vì nói rằng dự án sẽ giúp tăng thu nhập của công ty thêm 4%, như đã nói với bạn trước đó, anh ta lại hứa hẹn tăng 12%.
Bạn sẽ làm gì? Anh ấy là một đồng nghiệp thân thiết và một người bạn thân. Mặt khác, anh ấy đã nói quá rõ về việc đội nhóm của anh ấy đang làm tốt như thế nào. Bạn có ủng hộ anh ta không, hoặc bạn có nói sự thật với các giám đốc điều hành khác không?
Chúng ta thường phải đối mặt với những lựa chọn khó khăn như thế này. Hầu hết thời gian, tuy nhiên, tình trạng khó xử đạo đức không phải là điều hiển nhiên, và chúng có thể được ẩn giấu theo những cách khó phát hiện.
Vì vậy, làm thế nào để bạn nhận ra những tình huống khó xử này?
– Xác định các tình huống “kích hoạt” – Một số tình huống dường như thu hút các tình huống khó xử về đạo đức. Một số trong số này là các lĩnh vực như mua bán, thuê, sa thải, quảng cáo và tính toán tiền thưởng.
Cũng có thể có các tình huống bất ngờ khác. Bạn có thể phạm sai lầm – bạn sẽ thừa nhận nó với sếp của bạn, hoặc cố gắng che đậy nó? Hoặc bạn có thể khám phá rằng một đồng nghiệp đang hành động phi đạo đức – bạn có bảo vệ người đó hay nói với ai đó không?
Bằng cách nhận ra khi nào các tình huống này có thể xảy ra, bạn có thể đưa ra quyết định đúng khi nào và nếu điều gì đó thực sự xảy ra.
– Chuẩn bị trước – Hãy tưởng tượng mình trong những tình huống chúng ta vừa đề cập. Bạn sẽ làm gì nếu bạn biết một trong các đồng nghiệp của mình sắp bị sa thải, nhưng bạn đã không được phép nói với cô ấy một cách hợp pháp?
Đặt mình vào những tình huống tưởng tượng này có thể giúp bạn làm việc thông qua cảm xúc và quyết định bạn sẽ làm gì nếu tình huống xảy ra. Trong cuộc sống thực, bạn có thể chỉ có vài giây để đạt được quyết định. Tất nhiên, bạn sẽ không thể tưởng tượng được mọi tình huống khó xử về đạo đức mà mình có thể phải đối mặt, nhưng bài tập này sẽ giúp bạn biết các giá trị của mình và chuẩn bị cho những quyết định bạn có thể phải đưa ra.
– Lắng nghe “tiếng nói bên trong” bạn – Lương tâm của bạn thường nói với bạn rằng có điều gì đó không đúng, ngay cả khi đây chỉ là một cảm giác khó chịu với cái gì đó. Nếu bạn đối mặt với một tình huống không thoải mái, hoặc chống lại một trong những giá trị cốt lõi hoặc niềm tin của bạn, thì hãy dừng lại và suy nghĩ mọi thứ một cách hợp lý.
– Đánh giá lại quyết định của bạn trước khi bạn hành động – Nếu bạn đang ở trong một tình huống khó khăn và không chắc chắn phải làm gì, hãy đưa ra quyết định. Nhưng, trước khi hành động theo quyết định đó, hãy tự hỏi mình sẽ cảm thấy thế nào nếu hành động đó nằm trong bản tin của công ty hoặc trên tin tức buổi tối cho mọi người xem. Bạn có tự hào về những gì bạn đã làm? Nếu không, hãy xem xét lại quyết định.
Khi nghi ngờ…
Đôi khi, bạn sẽ đưa ra quyết định nhưng vẫn tự hỏi liệu mình có làm đúng hay không. Bạn có thể không thoải mái, nhưng những tình huống này dạy bạn cách tin tưởng bản thân và bản năng. Nếu kiểm soát sự lo lắng và nhìn một cách logic về tình hình, bản năng sẽ hướng dẫn bạn đi đúng hướng.
Cuối cùng, hãy xuất hiện như một ngôi sao chứ đừng như mội kẻ phạm tội. Bạn là nhà lãnh đạo, nhớ đấy!
